Şaşılık

– Anatomik Olarak Şaşılık Sınıflandırması

Şaşılık bazı durumlarda geçici olduğu gibi, bazı durumlarda da kalıcı sonuçlara neden olmaktadır. Bazen bir göz şaşılık problemi yaşarken, bazen de her iki göz de gözlemlenebilmektedir. Anatomik olarak tek gözün referans göz olarak alındığı sınıflandırmada,
– İçeri doğru kayma latincede Ezotropya, bir gözün diğerine göre daha içeri doğru kaymasıdır.
– Dışarı doğru kayma latince Ekzotropya, bir gözün diğerine göre daha dışarıda görülmesidir.
– Latincede hipotropya olarak ifade edilen aşağı kaymada, referans göze göre diğer göz daha aşağıda görülmektedir.
– Latincede hipertropya olarak ifade edilen yukarı kaymada, referans göze göre diğer göz daha yukarıda konumlanmaktadır.

– Şaşılık Neden Oluşur, Sebepleri Nelerdir?
Şaşılık sadece bir sebepten oluşmamakta, birden fazla sebeple oluşabilmektedir. Sebeplerden kısaca bahsedecek olursak;
– Doğum öncesi hamilelik döneminde yaşanan problemler, doğumda sorunların oluşu
– Ailesel tıbbi öykünün varlığı ( ailesel genetik yatkınlık)
– Çocuk gelişiminde çocuğun yaşadığı rahatsızlıklar
– 2-3 yaş ve üzeri çocuklarda görülen şaşılık durumlarında, göz bozuklukları kontrol edilmelidir. Ayrıca ateşli bir rahatsızlığın geçirilmiş olması ya da düşme, ameliyatlar ya da herhangi bir kaza durumu sonrası şaşılık oluşabilmektedir.
– Kazalar ve kafa travması sonucu göz kaslarının hareketini yöneten beynin merkezinde yer alan optik merkezde herhangi bir felç durumunun gelişmiş olması ile göz kaslarının etkilenmesi sonucu
– Hipertansiyon hastalarında yüksek tansiyon, şeker hastalarında şeker düzeyinin kontrol edilemeyişi sonrasın beynin optik merkezinde oluşabilecek hasarlar sonucu oluşabilmektedir

– Şaşılık Belirtileri Nelerdir?
Şaşılığın semptom olarak gösterdiği, hastaların doktorlarla konuştuklarında en çok ifade ettikleri belirtilere göz atacak olursak;
– İki göz için, gözler arası varolan simetrinin (yatary ve dikey eksende paralelliğin) bozulması ve bu durumun fiziksel olarak farkedilmesi
– Sıklıkla ya da düzensiz aralıklarla gözlerin sulanması
– Gözde ağrı oluşumu ve beyinde ağrı oluşumu
– Genel olarak nesneleri çift görme durumunun oluşması ya da 3D (üç boyutlu) görme özelliğinin azalması veya yok olması – Nesneleri ve bireyleri flu ve bulanık görme şaşılık belirtileri arasında en sık rastlanan belirtilerdir

– Şaşılık Çeşitleri Nelerdir?
Toplumda görülen şaşılık çeşitlerine genel olarak bakıldığında en sık görülenleri, Doğumsal nedenlerle Göz kaymaları, Gizli Şaşılık Durumu, Gözde kırma kusurlarına bağlı olarak gelişen şaşılık, Felç gelişimine bağlı ortaya çıkan Şaşılık, Yetişkin bireylerde görülen Şaşılık ve Özel Şaşılık olguları olarak sınıflandırılabilmektedir.
- Doğumsal (Konjenital) Göz Kayması Genellikle doğumun ilk ayları ile başlayıp, bir yıla kadar belirgin özellik kazanan Göz kaymaları Şaşılık çeşitleri arasında yer almaktadır. Düzenli göz hekimi kontrolü gerektiğinde tedavisi açısından ve erken teşhis açısından önem kazanmaktadır. Doğum sonrası ilk aylarda göz doktorunun detaylı göz muayenesi ile Doğumsal Göz Kaymaları teşhis edilebilmekte ve belirli aralıklarla kontrolü istenebilmektedir.
Bebeklerde genel olarak düşük ve orta düzeyde hipermetropi gözlemlenebileceğinden, ailelerin şaşılık durumunu fiziksel olarak farkettiklerinde göz sağlığı için göz doktoru kontrolünü öncelikler sıralamalarında öne almalarını tavsiye ediyoruz.
- Gözde Kırma Kusurlarına Bağlı Olarak Oluşan Şaşılık Genel olarak gözde oluşan kırma kusuruna bağlı olarak 1-2 yaşlarında başlamaktadır. İleri derece hipermetrop olan çocuklarda sık görülen ve belirtilerinde benzer öykülerle anlatılan Şaşılık türüdür. Bu rahatsızlıkta şaşılık sorunu tam anlamıyla ya da kısmi olarak çözümlenebilmektedir. Şaşılık aniden başlayabilmektedir. Düşme ya da aniden yükselen ateş vb. durumlardan Şaşılık oluşabilmektedir.

- Gizli Şaşılık Nedir?
Gözlerden birinin kapatılması sonucu fiziksel olarak dışarıdan gözlemlenebilen şaşılık türüdür. Ülkemizde insidansı oldukça yüksek olan yani sıklıkla gözlemlebilen bir şaşılık türüdür. Mekanik işlevsellik dolayısı ile her iki gözün aynı anda açık olduğu durumlarda ayırt edilmesi ancak bir göz hekimi tarafından gerçekleştirilebilmektedir. Gizli şaşılık durumu olan hastalarda ayrıca kırma kusuru da varsa, şikayetler daha çok artmaktadır. Özellikle gizli şaşılık hastalarının en çok belirttiği durum kitap okuma süresince oluşan baş ağrısı durumudur.

- Felç Durumuna Bağlı Göz Kaslarının Etkilenmesi İle Oluşan Şaşılık
Bebeklik döneminde yaşanan travma durumu, zor doğum ve yüksek ateş; sistemik rahatsızlıklardan Multipl skleroz hastalığı vb. sinir sistemini etkileyen rahatsızlıkları olanlar, kafa içi tümörleri ve kistleri vb. durumlarda oluşabilen şaşılık durumudur. Beyinde optik merkezi haskılayan bu tip durumlarda hastalar genel olarak çift görme probleminden şikayet etmektedirler. Küçük yaşlarda geçici olan Felç durumuna bağlı olarak oluşan Şaşılık geçici olmakla birlikte, ergenlik ve yetişkinlik dönemlerinde kalıcı olabilmektedir.

- Yetişkinlerde Göz Kayması
Daha çok ergenlik ve yetişkinlik döneminde görülen göz kaymaları, genel olarak dışarı doğru kayma (ekzotropya) olarak gözlemlenmektedir. Göz içini hareket ettiren dış kasların fazla çalışması ya da iç hareketi sağlayan kasların az çalışması sebebi ile oluşlabilmektedir.

- Özel Şaşılık Türleri
Bazı zamanlarda doğum ile birlikte kaslarda işlevsel (fonksiyonel) bozukluklara rastlanabilmektedir. Fonksiyonel sebeplerde oluşan şaşılıkta göz tembelliği dikkat edilmesi gereken bir konudur.